VPN Nedir?

VPN, İngilizce “Virtual Private Network” (Sanal Özel Ağ) kelimelerinin kısaltmasıdır. VPN temelde internet bağlantınızı şifreleyerek gizliliği ve güvenliği artıran bir tür ağ teknolojisidir.

VPN kullanmanın temel amacı, internetteki aktivitelerinizi gizlemek ve kimliğinizi korumaktır. VPN ile genel internet ağı yerine özel, şifreli bir tünelden geçerek çevrimiçi hareketlerinizi gizleyebilirsiniz. Böylelikle bağlandığınız wifi ağları ve İnternet Servis Sağlayıcınız tarafından izlenmeniz önlenir.

VPN kullanmanın başlıca faydaları:

• İnternet kullanımınızın gizliliği artar. Üçüncü şahıslar aktivitelerinizi göremez.
• Kamu wifi ağlarında güvenlik sağlar. Halka açık wifi hotspotlarında VPN kullanarak bilgilerinizin çalınmasını önlersiniz.
• Sansürlenmiş içeriklere erişim sağlar. Bazı ülkelerde engellenmiş sitelere ve içeriklere VPN üzerinden rahatlıkla girebilirsiniz.
• Coğrafi kısıtlamalardan kurtulmanızı sağlar. Farklı bir ülkedeymışsiniz gibi davranarak o ülkeye özel içeriklere erişebilirsiniz.
• IP adresinizi gizler. Gerçek IP adresiniz VPN sunucusuna bağlı sanal bir IP ile değiştirilir. Böylece kimliğiniz internette gizli kalır.

VPN Nasıl Çalışır?

VPN (Virtual Private Network), bir şirket içi ağa uzaktan bağlanmak veya kamu WiFi ağlarında güvenli bir şekilde gezinmek için kullanılan bir teknolojidir.

Peki bu nasıl çalışır? Temelde VPN, internet trafiğinizi şifreleyerek sizi gizler.

Öncelikle VPN istemcisi (bilgisayarınızda veya telefonunuzda yüklü olan yazılım) internete bağlanır ve uzak bir VPN sunucusuna bağlantı kurar. Bu bağlantı, Trafiği İnternet Üzerinden Tünellemek (Tunneling) protokolü kullanılarak şifrelenir.

Daha sonra tüm internet trafiğiniz bu şifreli tünelden geçirilir. Böylece orijinal IP adresiniz saklanmış olur ve siz farklı bir IP’den internete bağlanmış gibi görünürsünüz.

Ayrıca tüm veri, VPN sunucusu ile istemci arasında şifrelenir. Bu sayede ağ içindeki üçüncü kişiler trafiğinizi göremez veya engelleyemez.

VPN sunucuları genellikle popüler VPN servisleri tarafından işletilir. Bu sunucular dünyanın çeşitli yerlerine dağıtılır. Böylece istediğiniz ülke konumundan internete bağlanabilirsiniz.

Özetle, VPN kullanarak IP adresinizi ve konumunuzu gizleyebilir, WiFi hotspotlarında veya genel ağlarda güvenli şekilde gezinebilir, sansürlenmiş içeriğe erişebilir ve şifrelemeniz sayesinde gözetimden korunabilirsiniz.

VPN Türleri

VPN’ler farklı protokoller kullanarak çalışırlar. En yaygın kullanılan 3 VPN protokolü şunlardır:

PPTP

Point-to-Point Tunneling Protocol (PPTP), 1990’lı yılların başında Microsoft tarafından geliştirilmiş eski bir VPN protokolüdür. Basit kurulumu ve kullanımı sayesinde popüler olmuştur. Ancak güvenlik açısından zayıftır ve kolaylıkla kırılabilir.

Artıları:

• Basit kurulum ve kullanım
• Hızlı bağlantı

Eksileri:

• Güvenlik açıkları
• Kolaylıkla kırılabilir

L2TP/IPsec

Layer 2 Tunneling Protocol (L2TP) ve Internet Protocol Security (IPsec) protokollerinin birleşiminden oluşur. Daha güçlü şifreleme ve kimlik doğrulaması sunar. Güvenlik ve hız açısından iyi denge sunar.

Artıları:

• Güçlü şifreleme ve kimlik doğrulama
• Yüksek güvenlik
• İyi hız

Eksileri:

• PPTP’ye göre biraz daha yavaş
• Kurulumu biraz daha karmaşık

OpenVPN

Açık kaynak kodlu bir VPN protokolüdür. Güçlü AES şifrelemesi kullanır. Gizlilik ve güvenlik konusunda en iyi seçenektir. Ancak yavaş bağlantı hızlarına sebep olabilir.

Artıları:

• Çok güçlü şifreleme
• Mükemmel gizlilik ve güvenlik
• Açık kaynak kodlu

Eksileri:

• Yavaş bağlantı hızları
• Kurulumu biraz karmaşık

Her VPN protokolünün kendine göre artıları ve eksileri bulunmaktadır. Kullanıcılar kendi ihtiyaçlarına en uygun VPN türünü seçmelidir. Örneğin hız öncelikliyse PPTP tercih edilebilir. Ancak güvenlik çok önemliyse OpenVPN idealdir.

VPN Kullanmanın Faydaları

VPN kullanmanın birçok faydası vardır. İşte bunlardan bazıları:

Gizlilik

VPN kullanarak internetteki aktivitelerinizi gizleyebilirsiniz. VPN, internet trafiğinizi şifreleyerek IP adresinizi ve konum bilginizi gizler. Böylece internet servis sağlayıcınız veya hükümet gibi üçüncü taraflar internette yaptıklarınızı gözlemleyemez.

Sansürden Kaçınma

Bazı ülkelerde hükümetler sansür uygular ve belirli sitelere erişimi engeller. VPN kullanarak bu sansürü aşabilir ve erişime engellenmiş içeriğe ulaşabilirsiniz.

Coğrafi Kısıtlamalardan Kurtulma

Bazı içerikler bölgesel olarak kısıtlanır. Örneğin, bir dizi ya da film belirli bir ülkede yayınlanmayabilir. VPN kullanarak farklı bir lokasyondan bağlanıp coğrafi kısıtlı içeriğe erişebilirsiniz.

Kamu Wi-Fi Güvenliği

Kamuya açık Wi-Fi ağları genellikle güvenli değildir. VPN kullanarak Wi-Fi ağındaki diğer kullanıcıların sizi izlemesini önleyebilirsiniz. Böylece kimlik bilgileriniz ve özel verileriniz koruma altında olur.

Fiyat Karşılaştırması

VPN kullanarak farklı ülkelerden alışveriş sitelerine bağlanabilir ve fiyat karşılaştırması yapabilirsiniz. Böylelikle bir ürün için en uygun fiyatı bulabilirsiniz.

VPN Kullanmanın Riskleri

VPN kullanmanın bazı riskleri bulunmaktadır:

• VPN sağlayıcısına güvenmek: VPN sağlayıcısının gerçekten güvenilir olup olmadığını bilmek önemlidir. Çoğu ücretsiz VPN hizmeti, kullanıcı verilerini reklam amaçlı satabilir veya izleyebilir. Bu nedenle ücretli ve güvenilir bir VPN sağlayıcısı seçmek önemlidir.
• Yavaş bağlantı: VPN kullanmak bağlantı hızınızı yavaşlatabilir. VPN sunucusunun coğrafi konumu, bant genişliği ve diğer kullanıcı yükü bağlantı hızınızı etkileyebilir. Hızlı bir VPN bağlantısı için yüksek bant genişliğine sahip bir VPN sağlayıcısı tercih etmek gerekir.
• Bazı sitelere erişimin engellenmesi: Bazı web siteleri ve servisler VPN kullanıcılarını engelleyebilir. Özellikle bölge kısıtlı içeriklere erişmeye çalışırken bu sorunla karşılaşılabilir. Bu durumda farklı bir VPN sunucusu denenmesi gerekebilir.

VPN kullanımı sırasında bu riskler göz önünde bulundurulmalı, güvenilir bir VPN sağlayıcısı tercih edilmeli ve sorunlarla karşılaşıldığında destek alınmalıdır. Doğru bir VPN ile kişisel verileriniz ve gizliliğiniz korunabilir.

VPN Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

VPN kullanırken güvenlik ve gizliliğinizi korumak için bazı noktalara dikkat etmenizde fayda var:

• Güvenilir bir VPN sağlayıcısı seçin: VPN sağlayıcınızın sizi gerçekten anonimleştireceğine ve veri sızıntılarına karşı koruyacağına emin olun. Sağlayıcının güvenlik politikalarını kontrol edin ve bağımsız denetim raporlarını gözden geçirin.
• Kişisel verilerinizi koruyun: VPN bağlantısı kesildiğinde bile tarayıcınızın ve uygulamalarınızın veri paylaşmaya devam etmediğinden emin olun. Çerezleri temizleyin ve özel gözatımı devre dışı bırakın.
• Sanal kart kullanın: Ödeme yaparken gerçek kimliğinizi ifşa etmekten kaçınmak için sanal kredi kartları veya anonim ödeme yöntemleri kullanmayı deneyin.
• Wi-Fi ağlarına dikkat edin: Herkese açık Wi-Fi ağlarında VPN kullanımı daha da önem kazanır, bu tür ağlarda ek güvenlik önlemleri alın.
• VPN uygulama ayarlarını kontrol edin: Bazı VPN uygulamaları varsayılan olarak verilerinizi toplayabilir. Gizlilik ayarlarını kontrol edin ve gerektiğinde bunları değiştirin.
• Cihazınızı güncel tutun: İşletim sistemi ve uygulamalar için en son güvenlik güncellemelerini yükleyerek cihazınızı güvende tutun.
• Şüpheli faaliyetlerden kaçının: Yasadışı aktivitelerden uzak durun, aksi takdirde VPN kullanımı sizi korumayabilir.

En İyi VPN Sağlayıcıları

ExpressVPN

ExpressVPN, British Virgin Adaları’nda yerleşik ve pazarın en güvenilir VPN sağlayıcılarından biri olarak kabul ediliyor. 160’dan fazla sunucu konumu ile 94 ülkede 3000’den fazla sunucuya erişim sunuyor.

Artıları:

• Hızlı bağlantı hızları
• Netflix, BBC iPlayer gibi içeriklere erişimde başarılı
• Gizlilik ve sıfır günlük politikası
• 24/7 müşteri destek ekibi

Eksileri:

• Pahalı fiyatlandırma planları
• Mobil uygulaması bazen kararsız çalışıyor

NordVPN

NordVPN, Panama merkezli bir VPN sağlayıcısıdır. 5900’den fazla sunucu ile 60’tan fazla ülkede hizmet sunmaktadır.

Artıları:

• Hızlı bağlantı hızları
• Çift VPN ve Onion over VPN gibi gizlilik özellikleri
• Sıfır günlük politikası
• Uygun fiyatlı planlar

Eksileri:

• Netflix erişimi zaman zaman engelleniyor
• Canlı sohbet destek ekibi yok

Surfshark

Surfshark, British Virgin Adaları merkezli yeni bir VPN sağlayıcısıdır. 1000’den fazla sunucu ile 100’den fazla ülkeye erişim sunmaktadır.

Artıları:

• Uygun fiyatlı planlar
• Sınırsız cihaz desteği
• Hızlı bağlantı hızları
• Gizlilik odaklı

Eksileri:

• Küçük sunucu ağı
• Canlı sohbet destek ekibi yok
• Yeni bir marka olduğu için güven sorunu yaşayabilir

CyberGhost

Romanya kökenli CyberGhost, 90’dan fazla ülkede 6000’in üzerinde sunucuya erişim sağlayan eski bir VPN markasıdır.

Artıları:

• 7 gün para iade garantisi
• Netflix erişimi konusunda başarılı
• Kolay kullanımlı arayüz
• Ekonomik fiyatlandırma

Eksileri:

• Yavaş bağlantı hızları
• Sınırlı teknik destek
• Gizlilik ihlali iddiaları

Ücretsiz VPN Seçenekleri

Ücretsiz VPN hizmetleri sınırlı bant genişliği veya aylık veri kotası gibi kısıtlamalar sunsa da temel gizlilik ve güvenlik sağlayabilir. Bazı popüler ücretsiz VPN seçenekleri şunlardır:

Opera VPN

Opera tarayıcısında yerleşik bir VPN bulunur. Hızlı ve kullanımı kolaydır, ancak sınırlı bant genişliği ve haftalık veri kotası vardır. Yalnızca birkaç sunucu seçeneği bulunur. Temel bir VPN ihtiyacı için iyi olabilir.

TunnelBear

Kullanımı kolay arayüzü ve eğlenceli ayı teması ile popüler bir seçenektir. Aylık 500 MB veri sınırı vardır ki bu temel kullanım için yeterlidir. Gelişmiş gizlilik özellikleri yoktur. Mobil cihazlarda da kullanılabilir.

ProtonVPN

İsviçre merkezli güvenilir bir VPN sağlayıcısıdır. Ücretsiz planı sınırlıdır ancak yüksek hız ve güvenlik sunar. Birkaç ülkede sunucu bulunur. Gizlilik ve sıfır kayıt politikaları ile öne çıkar.

Ücretsiz VPN’ler kolayca erişilebilir olsa da, sınırlı özellikleri ve bant genişliği kotaları nedeniyle sürekli veya gelişmiş kullanım için yetersiz kalabilir. Daha ileri düzey gizlilik ve erişim için premium VPN aboneliği gerekebilir.

VPN Kurulumu

Farklı işletim sistemlerinde VPN kurulumu ve yapılandırması farklılık gösterir.

Windows için VPN Kurulumu

Windows işletim sistemlerinde bir VPN’i kurmak oldukça kolaydır. İlk olarak, kullanmak istediğiniz VPN sağlayıcısının sitesinden Windows için olan VPN yazılımını indirin ve kurun.

Kurulum sihirbazı size yol gösterecektir. Genellikle kullanıcı adı ve şifrenizi girmeniz istenecektir. Bazı VPN’ler ayrıca bir aktivasyon veya doğrulama kodu talep edebilir.

VPN kurulduktan sonra, sistem tepsisindeki ağ simgesine sağ tıklayıp “Ağ Bağlantılarını Aç” seçeneğiyle VPN’e bağlanabilirsiniz. VPN aktifken internete bağlanırken tüm trafik şifrelenerek VPN sunucusundan yönlendirilir.

Mac için VPN Kurulumu

MacOS üzerinde VPN kurmak da oldukça kolaydır. İlk olarak App Store’dan ücretsiz ya da ücretli bir VPN uygulaması edinin.

Uygulamayı açtıktan sonra giriş yapmanız istenecektir. Kullanıcı adı ve şifrenizi girin. MacOS bildirim çubuğunda VPN simgesi görünür olacaktır.

VPN’e bağlanmak için bu simgeye tıklamanız yeterli. VPN aktifken tüm internet trafiği şifrelenir.

Linux için VPN Kurulumu

Linux tabanlı işletim sistemlerinde komut satırı üzerinden VPN kurulumu yapılır. Öncelikle sudo apt install openvpn komutuyla OpenVPN kurulumu yapın.

Daha sonra, VPN sağlayıcınızdan aldığınız .ovpn uzantılı yapılandırma dosyasını /etc/openvpn/ dizinine yerleştirin.

Son olarak sudo openvpn /etc/openvpn/vpnismi.ovpn komutuyla VPN’e bağlanabilirsiniz. Tüm internet trafiği artık VPN üzerinden yönlendirilecektir.

VPN Kullanımına Yasal Bakış

VPN kullanımının yasallığı ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bazı ülkelerde VPN kullanmak tamamen yasal ve serbestken, bazı ülkelerde kısıtlamalar bulunmaktadır.

Türkiye’de VPN kullanımı yasaldır ve herhangi bir yasal kısıtlama bulunmamaktadır. Ancak, VPN kullanım amacına göre, yasadışı içeriklere erişmek gibi, suç teşkil eden durumlarda sorunlar yaşanabilir. Normal internet kullanımında sıkıntı çıkarmamaktadır.

Dünyada ise Çin, BAE, Rusya, İran gibi ülkelerde VPN kullanımı kısıtlanmış veya yasaklanmış durumdadır. Bu ülkeler VPN’leri içerik sansürü uygulamak için engellemektedir. Ancak vatandaşlar yine de VPN kullanarak sansüre karşı koymaya çalışmaktadır.

ABD, Kanada, Avrupa Birliği ülkeleri gibi demokratik ülkelerde ise VPN kullanımı serbesttir ve teşvik edilmektedir. Sansürün önüne geçmek ve gizliliği artırmak için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Ancak her ülkenin kendine özgü yasaları olabileceği için, bir ülkeye seyahat ederken, o ülkedeki VPN kurallarını kontrol etmekta fayda vardır. Genel olarak dünyada VPN kullanımının gitgide yaygınlaştığını söylemek mümkündür.